Wone 6. Nathubá-kotɨ́-dʼám gʉ nakaamá-jétʼétʼé-sʉkʼá

Nathubá-kotɨ́-dʼám

Gʉ tʼá Po, ʉna thubá kotɨ́ dʼám gʉ na mʉ́ ʉna pɨsá akʼʉyɨ́khɨtɨ́ na mʉ́ ʉn kot (akʼorón). Agé mʉ́ ʉdʼé kot jaw, iyí pɨsá ɨ́r, áhean gá ta jawɨ́r. Na mʉ́ ʉn cuwa atíne gá nathubá-kotɨ́-dʼám, anɨ́ aestíne ge:

6.1    Nathubá-kotɨ́-dʼám, an kot bʼílíkʼʉ́sʉ́ acɛt.

6.2 Nabʼáatíne
6.2 Nabʼáatíne

6.2    Mʉ́ nathubá-kotɨ́-dʼám akáy tan gʉ « m », án phátés gʉ jétʼétʼén.

6.3 Nabʼáatíne
6.3 Nabʼáatíne

6.3    Mʉ́ nathubá-kotɨ́-dʼám akáy tan gʉ « ɨ́ », án î apadʼyan gʉ jétʼétʼén.

6.4 Nabʼáatíne
6.4 Nabʼáatíne

6.4    Mʉ́ jétʼétʼé agut tan gʉ « a », í pumán je gʉ « ɨ́ » (mʉ́ ta jénatʼapʼé kʼʉ́pkáyɨ́ nathubá-kotɨ́-dʼám) án walɨ́ gá « é ».

6.5 Nabʼáatíne
6.5 Nabʼáatíne

6.5    Mʉ́ jétʼétʼé agut tan gʉ kʼʉ́sʉ́khátá-tʼa kóreng (i u ɨ ʉ e o ɛ ɔ), gɨ́ nathubá-kotɨ́-dʼám akáy tan gʉ « ɨ́ », « ɨ́ » mʉ́ ta jénatʼapʼé kʼʉ́pkáyɨ́ nathubá-kotɨ́-dʼám, í pachán upí, khɨ́ igutí kʼʉ́sʉ́khátá-tʼa bʼílíkʼʉ́sʉ́n.

6.6 Nabʼáatíne
6.6 Nabʼáatíne

6.6    Mʉ́ jétʼétʼé kot « i kʼáy » wala « u kʼáy » akusín, gɨ́ nathubá-kotɨ́-dʼám akáy tan gʉ « ɨ́ », « ɨ́ » áwalɨ́ gá « í ».

6.7 Nabʼáatíne
6.7 Nabʼáatíne

6.7    Mʉ́ jétʼétʼé kot pa dʼyan, gɨ́ ana gut tan gʉ kʼʉ́sʉ́khátá-tʼa, gɨ́ kʼʉ́sʉ́n tʼíkʼes (agé « pi », wala « ku », wala « pa »), gɨ́ nathubá-kotɨ́-dʼám akáy tan gʉ « ɨ́ », tan gége: Yalá kʼʉ́sʉ́khátá-tʼa je sʉkʼá ( i → ii    u → uu    e → ee   o → oo ). « a », án walɨ́ gá « e » ( a → ee ). Pachán « ɨ́ » uphí, tʼakʼá bʼílíkʼʉ́sʉ́n abesɨ́ igutí kʼʉ́sʉ́khátá-tʼá jétʼétʼé.
 

Nakaamá-jétʼétʼé-sʉkʼá (associative marker)

Gʉ tʼá Po, an pɨsá kot na mʉ́ akaamá jétʼétʼé dʼé gʉ jétʼétʼé dʼé. Agé mʉ́ iyi paga kʼʉ́p atan án kaamá gʉ jaw, iyi pɨsá « ɨ́ », ahean gá kʼʉ́pɨ́ jaw.

6.8 Nabʼáatíne
6.8 Nabʼáatíne

6.8    Mʉ́ jétʼétʼé sʉkʼá akaamá, mʉ́ jétʼétʼé kʼʉ́pkáy agut tan gʉ kʼʉ́sʉ́húcʼá-tʼa (agé «k p t b m n w y»), í pɨsá « ɨ́ » akʼʉykhɨtɨ́n.

6.9 Nabʼáatíne
6.9 Nabʼáatíne

6.9    Mʉ́ jétʼétʼé sʉkʼá akaamá, mʉ́ jétʼétʼé kʼʉ́pkáy agut tan gʉ kʼʉ́sʉ́khátá-tʼa (i u ɨ ʉ o e ɔ ɛ a), « ɨ́ » án walɨ́ gá bʼílíkʼʉ́sʉ́ atʼakʼʉ́pɨ́ kʼʉ́sʉ́khátá-tʼa.

6.10 Nabʼáatíne
6.10 Nabʼáatíne

6.10    Mʉ́ jétʼétʼé kʼʉ́pkáy akot « u » wala « i » akusín, gɨ́ an gut tan gʉ kʼʉ́sʉ́húcʼá-tʼa (agé «k p t b m n w y»), « ɨ́ » án walɨ́ gá « í ».

6.11 Nabʼáatíne
6.11 Nabʼáatíne

6.11    Jétʼétʼé kóreng, mʉ́ an kaamá, í tʼapʼéan apadʼyan, gájayɨ́ an ta jétʼétʼé dʼyan.

Thubá wɛ́bsaytɨ́no gá bɨkóreng
Share icon

Your encouragement is valuable to us

Your stories help make websites like this possible.